Bliksemfotografie, veel mensen vragen mij vaak hoe ik het toch voor elkaar krijg deze snelle flitsen op de foto te krijgen. Makkelijk is het dan ook niet en er is ook de nodige kennis nodig om succes te behalen. Bliksem is onvoorspelbaar, waarme ik wil zeggen dat je niet vooraf weet wat de intensiteit, helderheid is en de plaats waar de bliksem zal komen. Dit laatste is vaak op goed geluk, maar met enige kennis over onweer soms toch redelijk te bepalen.

Velen denken vaak dat het fotograferen van bliksem alles te maken heeft met sluitertijd. Als je maar lang genoeg de sluiter openhoud zal je vanzelf wel wat vangen. Bij deze kan ik je zeggen dat sluitertijd vrij onbelangrijk is. Van groot belang is namelijk het gebruikte diafragma (F-opening). Het diafragma bepaalt namelijk hoeveel licht er op de beeldsensor valt. Dat wil zeggen dat er bij felle bliksem een kleiner diafragma gebruikt moet worden dan dat als de bliksem nog ver weg is. Het is uiteraard vrij moelijk te bepalen hoe fel een bliksem zal zijn, maar door eerst te observeren en dan pas te fotograferen kun je proberen dit vooraf te bepalen.

Bij deze foto gebruikte ik een diafragma van f/9 omdat de bliksem redelijk dichtbij was. Zou ik hier een lagere waarde hebben genomen en dus een groter diafragma zou de foto overbelicht zijn en grotendeels uit een grote witte vlek bestaan.

Het allerbelangrijkste bij bliksem fotografie is dus het diafragma (F-stop) omdat dit bepaald hoeveel licht je beeldsensor kan bereiken. We gebruiken dus een lage F-waarde voor zwakke bliksem en een hogere F-waarde voor felle flitsen.

Dan hebben we nog de ISO waarden. Deze bepaalt de licht gevoeligheid van de film of beeldsensor. Het beste is om deze zo laag mogelijk te houden, omdat hoge ISO waarden zorgen voor meer ruis. Hou de ISO waarde het liefst beneden de 200 om te voorkomen dat je achteraf veel ruis op een prachtige foto terugvind.

Nog een moeilijk punt is het scherpstellen. Meestal is het donker tijdens deze vorm van fotografie en zal de autofocus, waarover de meeste digitale camera's beschikken, moeilijkheden hebben om scherp te stellen. Ik stel meestal scherp met de autofocus op bijvoorbeeld lampjes in de verte (iets waar de autofocus scherp op kan stellen) of zet de focus op oneindig. Vervolgens zet ik de focus op handmatig, zodat de autofocus buiten werking wordt gesteld. Nu kun je je camera richten op het punt dat jij wilt. Let wel op, als je een zoomlens gebruikt en tijdens het fotograferen in- of uitzoomt dien je weer opnieuw scherp te stellen volgens de bovengenoemde methode.

Maar hoe moet het dan nu verder? Je camera staat goed in gesteld en gericht waar je de bliksem verwacht. Nu moeten we gaan wachten totdat er een bliksem direct voor de lens langsflitst. Het makkelijkste is nu om je camera op "bulb" stand te zetten. Dit wil zeggen dat je de sluiter zelf kunt bedienen en deze volgens gewenste tijd open kan houden. Het makkelijkste lukt dit met een remote- of draadontspanner. Je zet vervolgens de sluiter open totdat er een bliksem heeft plaatsgevonden (doorgaans 2-5 minuten) afhankelijk van het licht in de omgeving.

Met de hedendaagse digitale spiegelreflex zijn er tal van mogelijkheden, maar ook met compact camera's die beschikken over een langere sluitertijd is het mogelijk om bliksem te fotograferen. Hier zijn de mogelijkheden om instellingen te wijzigen beperkter, maar enkele camera's van bv. Canon en Nikon beschikken over functies als diaframa voorkeuze en een sluitertijd van 30 seconden.

Ook is het raadzaam om in RAW formaat te fotograferen indien je camera hier over beschikt. Hierdoor kun je achteraf nog correcties toepassen op de foto. Zo kun je bijvoorbeeld de witbalans, belichting enz. achteraf nog wat bijstellen.

Deze foto maakte ik met een sluitertijd van 1 seconde omdat er nog veel licht in de omgeving was.

Wat ook heel erg belangrijk is, is veiligheid. Je kunt eventueel bij je eigen appartement of woonhuis fotograferen. Maar meestal ben je genoodzaakt de straat op te gaan of het vrije veld in te gaan. Het is ook slim om bijvoorbeeld van onder een afdak met goed uitzicht, of vanuit een auto te fotograferen omdat jij en je camera hier niet nat worden en zodoende langer door kan fotograferen. Waar je ook gaat fotograferen, bedenk dat je hier te maken hebt met grote natuurkrachten die een groot gevaar kunnen vormen. Zorg dan ook altijd dat je een veilige plek kunt opzoeken als het onweer dichtbij komt en neem geen risico's!!!!

Vervolgens wil ik een globale omschrijving geven waaraan je moet denken voor het fotograferen van bliksem:

Bliksemfotografie in de nacht
 

•     * Plaats je camera op een Statief.
•     * Gebruik een draad ontspanner voor het maken van de foto's.
•     * Stel de focus op oneindig, of stel scherp op een punt waar je de bliksem verwacht (bv op lantaarnpalen in de verte).
•     * Stelde sluitertijd op handmatig op 'BULB' (de sluiter zal dan open blijven zolang u op de ontspanknop drukt). Als u deze optie niet hebt, stel dan de sluitertijd dan in op zo lang mogelijk.
•     * Stel het diafragma (F-waarde) zo laag mogelijk voor bliksem veraf en hogere waarden voor bliksem dichtbij (Ik adviseer geen te hoge  waarden omdat er dan te weinig licht op de sensor valt).
•     * Richt het beeld waar de meeste bliksem voorkomt, of waar de meest spectaculaire wolken zijn.
•     * Na alles ingesteld is kun je de sluiter open zetten en open houden en is het wachten op de bliksem.

   
Bliksemfotografie overdag

• Sommige bliksems flitsen meerdere keren, als je direct afdrukt wanneer je de flits ziet heb je kans dat je de bliksem op de foto hebt.
• Het is ook mogelijk om de camera op 'burst mode' (meerdere opnamen achter elkaar) te zetten. Hierdoor maakt u meerdere foto's per seconden en heeft u ook de mogelijkheid een bliksem te vangen.
• Deze optie is wat moeilijker maar wel een mogelijkheid als er te veel licht is om langer te belichten.
• Ook is het mogelijk om wat lagere sluitertijden te krijgen door het gebruik van bijvoorbeeld een polarisatie- of grijsfilter maar dit werk niet echt goed.